Et, Süt, Yumurta, Meyve-Sebze ve Su Ürünlerinde Hibe Desteği

24 Ağustos 2025

TKDK (Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu) IPARD III Programı’nın 103 tedbiri sayesinde 5 ana noktada yapılacak işleme ve pazarlama faaliyetleri için %70’e varan hibe desteği imkânı bulunuyor. Programa başvuru 9 Aralık 2025 tarihinde başlıyor ve 30 gün süreyle online başvuru yapılabiliyor. Yapılan başvuru ise 1 hafta içinde fiziken teslim edilmek zorunda.

Makine almaktan fazlasını sunan bu destekle yatırımınızı bir üst seviyeye çıkarabilir, işletmenizi AB standartlarına uyumlu, verimli, katma değeri yüksek, çevreye duyarlı, rekabet gücü yüksek modern bir işletmeye dönüştürebilirsiniz.

Hangi Sektörler Destekleniyor?

IPARD III 103 Tedbiri, Türkiye’nin gıda arz güvenliği ve ihracat potansiyeli için kritik öneme sahip aşağıdaki 5 ana faaliyete, harcamalarının %70’ine kadar ve en az 30 bin Avro olmak üzere geri ödemesiz destek verilmektedir.

1. Süt İşleme ve Toplama

Bu grupta, süt toplama ve süt işleme tesislerinin modernizasyonunun yanı sıra soğuk zincirin güçlendirilmesi için süt toplama merkezleri desteklenir. Peynir altı suyu işleyen tesislerin kapasite artırımı da bu kapsamdadır. Süt işleme tesisleri için en fazla 3 milyon Avro, süt toplama merkezleri için ise en fazla 1 milyon Avro destek verilmektedir.

2. Et İşleme

Sığır, manda, koyun ve keçi kesimhaneleri için yeni kurulum desteği verilirken; mevcut kesimhane ve et işleme tesislerinin modernizasyonu için de hibe sunulur. En fazla 3 milyon Avro destek verilmektedir.

3. Yumurta İşleme

Özellikle katma değeri artırmaya yönelik sıvı, toz veya farklı şekilde işlenmiş yumurta üretim tesisleri, 103 tedbirinin öncelikli alanları arasındadır. En fazla 3 milyon Avro destek verilmektedir.

4. Meyve ve Sebze İşleme

Hasat sonrası kayıpları azaltacak yatırımlar burada ön plandadır. Modern soğuk hava depoları, kurutma tesisleri ve AB gıda güvenliği standartlarına uyum projeleri hibe kapsamındadır. En fazla 1 milyon 250 bin Avro destek verilmektedir.

5. Su Ürünleri İşleme

Küçük ve orta ölçekli su ürünleri işleme tesislerinin modernizasyonu, soğuk zincir kurulumu ve katma değerli ürün sayısının artırılması hedeflenir. En fazla 1,5 milyon Avro destek verilmektedir.

Kimler Başvurabilir?

KOBİ olarak tanımlanan tüm şirketler başvurabilir. Şahıs şirketleri de başvurabilir. KOSGEB’e kayıtlı olmanız ve vergi/SGK borcunuzun bulunmaması esastır. Ziraat Odaları hariç kamu payı %25’ten fazla olan şirketler başvuramaz.

Bu Programda Kimlerin Şansı Daha Yüksek?

TKDK (Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu), projeleri seçerken belirli sıralama kriterlerini baz alarak bir puanlama yapar. Bu puanlama, kısıtlı bütçenin en doğru projeye aktarılması için kritiktir. İşte rakiplerinizin önüne geçmenizi sağlayacak avantajlı gruplar ve kriterler:

1. Üretici Örgütleri

Bir üretici örgütü olarak başvurmak veya bir üretici örgütünün %50’den fazla hisseyle hâkim ortak olduğu bir tüzel kişilik olmak, size 15 puan kazandırır. Eğer başvuru sahibinin “1. Derece Tarımsal Örgüt Belgesi” varsa bu puan 20’ye çıkar.

2. İlk Kez Başvuranlar

Daha önce IPARD kapsamında hiçbir sözleşme imzalamamış olan yeni yatırımcılar 20 puan alarak büyük bir avantaj yakalar. Ancak TKDK, “yapay oluşturulmuş koşulları” (örneğin daha önce destek almış birinin projesini eşi veya kardeşi üzerine tekrar başvurması gibi durumları) tespit ederse bu puanı vermez.

3. Kadın Girişimciler

Kadınların ekonomiye katılımını desteklemek amacıyla; başvuru sahibi gerçek kişi kadınsa veya tüzel kişiliği (şirketi) temsil eden yetkili kişi kadınsa projeye 10 puan eklenir. Şirketlerde, bu kadın temsilcinin en az %50 ortaklık payı olması şartı aranırken; kooperatiflerde bir yetkilinin kadın olması yeterlidir.

4. Deprem Bölgesi ve Yeni Kapsama Giren İller

Yatırımınızı AFAD tarafından tanımlanan S4 illerinde (Adıyaman, Hatay, Kahramanmaraş, Malatya) veya IPARD III ile destek kapsamına yeni giren illerde hayata geçiriyorsanız 10 puan kazanırsınız.

5. Çevre, Enerji ve Döngüsel Ekonomi

Sadece üretim değil, sürdürülebilirlik odaklı projeler çok daha şanslıdır. Yatırımınız şunlardan birini içeriyorsa 15 puan alırsınız:

• Yenilenebilir enerji üretimi (Güneş paneli vb.).
• Atık yönetimi veya atık su arıtma sistemleri.
• Enerji tasarrufu sağlayan teknolojiler veya döngüsel ekonomi modeli.

6. Organik Üretim

İlgili sektörde organik üretim sertifikasına sahip olan başvuru sahipleri, gıda güvenliğine verdikleri önem nedeniyle 10 puan ile ödüllendirilir.

7. Küçük Ölçekli Yatırımlar

IPARD III, daha küçük ölçekli projelerin destek alma şansını artırmayı hedefler. Süt, et veya yumurta işleme sektörlerinde yatırım tutarınız 500.000 Avro ve altında kalıyorsa 15 puan alırken; yatırım büyüdükçe bu puan azalır (1.5 milyon Avro üzerine 0 puan verilir).

Hangi Harcamalar Destekleniyor?

IPARD desteği, projenizin “beyni” olan iş planında belirtilen ve TKDK tarafından onaylanan uygun harcamalar üzerinden hesaplanır. Yatırımınızın hibe tutarını belirleyen dört temel harcama alanı şunlardır:

1. Yapım İşleri

Yeni bir tesisin inşası veya mevcut binanızın AB standartlarına göre modernizasyonu için gerekli olan yapısal harcamalar bu kapsama girer. İnşaat, elektrik ve mekanik tesisat gibi temel yapı kalemleri desteklenmektedir.

2. Makine ve Ekipman Alımı

İşletmenizin üretim hattı için gereken tüm makineler, soğutma sistemleri, paketleme ve depolama teçhizatları hibe kapsamındadır. Ancak, bu çağrı döneminde frigorifik araçların (soğutmalı kamyon/kamyonet vb.) harcama kapsamından çıkarıldığını unutmamalısınız.

3. Hizmet Alımları

Yatırımın hazırlık aşamasındaki mimarlık, mühendislik, proje hazırlama ve danışmanlık gibi teknik hizmet alımları desteklenir. Bu harcamalar, sözleşme imzalanmadan önce de yapılabilen tek istisnai kalemdir.

4. Görünürlük Harcamaları

TKDK ve AB katkısını belirtmek için zorunlu olan tabela ve bilgilendirme materyallerinin maliyetleri de uygun harcama olarak kabul edilir.

IPARD III Başvuru Süreci Nasıl İşliyor?

TKDK başvuru süreci, dijital veriler ile fiziksel evrakların mükemmel uyumunu gerektiren hassas bir operasyondur. Süreci bir kilitli kutuyu açmaya benzetirsek, anahtarınızın her dişlisinin kurallara tam oturması gerekir.

1. Online Başvuru

Başvurunun ilk ve en kritik aşamasıdır. Sistem kapandıktan sonra hata düzeltme imkanı yoktur.

• Bilgi Doğruluğu: Yatırım adresi ve başvuru sahibi bilgileri sonradan değiştirilemez; bu yüzden tam ve doğru girilmelidir.
• Sektör Seçimi: Tedbir (103), sektör ve alt sektör seçiminin hatalı yapılması projenin doğrudan reddine neden olur.
• Harcama Girişleri: Tüm fiyatlar sistemine Türk Lirası (TL) olarak girilmelidir. Yabancı para birimli teklifler Merkez Bankası döviz alış kuruyla çevrilmelidir. Sisteme girilen kalemler daha sonra değiştirilemez veya artırılamaz.

2. Belgeleme: İş Planı ve Teklif Alma

Fiziksel dosyanızın içeriği, projenizin uygulanabilirliğini kanıtlar.

• İş Planı (B2): 103 Tedbiri için sadece B2 İş Planı sunulmalıdır. B1 veya B3 sunulması durumunda proje sorgusuz reddedilir.
• Teklif Toplama: 20.000 Avro üzerindeki alımlar için en az üç (3), altındaki alımlar için en az bir (1) teklif alınmalıdır. Yapım işlerinde ise tutar ne olursa olsun tek teklif yeterlidir.
• En Düşük Fiyat: Geçerli teklifler arasından en düşük fiyatlı olan seçilmelidir; aksi halde gerekçeler “Maliyetleri Gerekçelendirme Tablosu”nda açıklanmalıdır.

3. Teslimat: Fiziksel Başvuru Paketi

Hazırlanan dosya, yatırımın yapılacağı ildeki TKDK koordinatörlüğüne elden teslim edilmelidir.

• Format ve Nüsha: Dosya bir orijinal, bir kopya olmak üzere iki nüsha ve TKDK’nın istediği ayraçlı formatta hazırlanmalıdır.
• Versiyon Uyumu: Online sistemden alınan çıktılar ile fiziksel paketteki belgelerin versiyonları tamamen aynı olmalıdır.
• Teslim Yetkilisi: Başvuru paketini sadece gerçek kişi/yasal temsilci veya tüzel kişiliğin yetkilisi teslim edebilir.

4. Sözleşme ve Uygulama

Hibe almaya hak kazanırsanız, süreç sözleşme ile devam eder.

• Zamanlama: Hizmet alımları hariç, sözleşme imzalanmadan önce yapılan tüm alımlar (makine, inşaat vb.) destek dışı kalır.
• Sürdürülebilirlik: Yatırım bittikten sonra işletmenin faaliyetlerini en az 5 yıl boyunca devam ettirmesi zorunludur.

IPARD III 103 Tedbiri İş Planı Nasıl Olmalıdır?

IPARD III 103 Tedbiri için sunulacak iş planı sadece teknik bir evrak değil, yatırımınızın mali pusulası ve sürdürülebilirlik belgesidir. TKDK’nın projeyi reddetmemesi için iş planının şu dört ana sütun üzerine inşa edilmesi zorunludur:

1. Pazar Analizi: Ticari Geçerliliğin İspatı

İş planınızın bu bölümü, üreteceğiniz ürünün depolarda beklemeyeceğini, alıcısının hazır olduğunu kanıtlamalıdır.

• Müşteri Portföyü: Ürünü kime, hangi toptancıya veya perakendeciye satacağınızı somut verilerle açıklamalısınız.
• Bölgesel ve Küresel Odak: Satışın yapılacağı bölge veya ihraç edilecek ülke bazlı pazar verileri sunulmalıdır.
• Rekabet Avantajı: Rakiplerinizi tanıdığınızı ve tesisinizin (modernizasyon, AB standartları vb.) onlara göre hangi farkla öne çıkacağını belirtmelisiniz.

2. Kapasite Hesabı: Gerçekçi Ölçeklendirme

Yatırımın bölge hammadde potansiyeliyle uyumlu olması gerekir.

• İşleme Kapasitesi: Tesisin yıllık işleme kapasitesi net rakamlarla ifade edilmelidir.
• Hammadde Güvencesi: Üretim için gerekli hammaddeyi hangi kaynaklardan ve nasıl bir süreklilikle bulacağınız açıklanmalıdır.
• Bölgesel Uyum: Planlanan kapasitenin bölge için gerçekçi olup olmadığı, atıl kapasite riskine karşı sorgulanmalıdır.

3. Gelir-Gider Projeksiyonları: 10 Yıllık Finansal Rota

İş planında 10 yıllık gelir ve gider tahminleri yer almalıdır.

• Gelir Tahmini: Satış miktarı ile birim fiyatın çarpımı üzerinden yıllık bazda hesaplanmalıdır.
• Maliyet Kalemleri: Hammadde giderleri, enerji tüketimi, işçilik maliyetleri ve bakım giderleri gibi ana maliyetler gerçekçi fiyatlarla tabloya dökülmelidir.

4. Karlılık Analizi (NBD ve ROI): “Hibe Bitince Batacak mı?”

Bu bölüm iş planının matematiksel karar noktasıdır.

• Nakit Akış Tabloları: Yatırımın dönemler itibarıyla nakit giriş ve çıkışlarını göstermelidir.
• Net Bugünkü Değer (NBD): Projenin NBD’sinin mutlaka sıfırdan büyük (NBD > 0) olması istenir.
• Kapasite Artışı Kısıtı: Eğer NBD değeri sıfırdan küçükse, kapasite artışını içeren projeler Kurum tarafından reddedilir.

Özetle Başarının Formülü

İş planı hazırlarken “karmaşık ekonomik teoriler” yerine Kuruma şu mesajı net vermelisiniz: “Bu tesis sadece hibe ile ayakta durmayacak; ürettiği katma değerle borcunu ödeyebilecek ve kâr elde ederek sürdürülebilirliğini koruyacaktır”.

---

Sıkça Sorulan Sorular

IPARD III 103 Tedbiri (M3) Programı nasıl bir destek sağlıyor?
IPARD III 103 Tedbiri (M3) Programı, tarım ve balıkçılık ürünlerini işleyen işletmelere yönelik geri ödemesiz hibe desteği sunar. Bu destek kapsamında tesislerin inşası veya modernizasyonu gibi yapım işleri, üretim ve paketleme için gerekli yeni makine-ekipman alımları, mimari ve mühendislik gibi hizmet alımları ile projenin tanıtımına yönelik görünürlük harcamaları finanse edilmektedir. Destekler, yatırım tamamlanıp ödemeler yapıldıktan sonra faydalanıcıya hibe olarak geri ödenir.

Kimler III 103 Tedbiri (M3) desteklerine başvurabilir?
KOBİ tanımına uyan gerçek ve tüzel kişiler bu desteklere başvurabilir. Başvuru sahiplerinin 18-65 yaş aralığında olması, ulusal vergi sistemine kayıtlı olması ve devlete vadesi geçmiş vergi veya SGK borcunun bulunmaması şarttır. Kamu tüzel kişilikleri ve kamu hissesi %25’ten fazla olan şirketler başvuru yapamaz.

Başvurumu nereye ve nasıl yapmalıyım?
Başvurular, yatırımın yapılacağı ildeki TKDK İl Koordinatörlüğü’ne veya İl İrtibat Ofisi’ne şahsen yapılmalıdır. Süreç iki aşamadan oluşur: İlk olarak online sistem üzerinden başvuru tamamlanmalı, ardından oluşturulan başvuru paketi ilan edilen süreler içinde ilgili birime elden teslim edilmelidir.

Başvuru sürecindeki en kritik tarihler nelerdir?
Yatırımcıların takip etmesi gereken iki kesin tarih vardır: Online Proje Başvuru Sistemi’nin kapanış tarihi ve başvuru paketinin son teslim tarihidir. Bu tarihler esnetilemez; uyulmaması durumunda başvuru doğrudan geçersiz sayılır.

Online başvuru sisteminde yaptığım bir hatayı sonradan düzeltebilir miyim?
Hayır, online sistem kapandıktan sonra herhangi bir düzenleme yapılması mümkün değildir. Başvuru sahibine ait bilgiler, yatırım adresi, seçilen sektör ve beyan edilen harcama kalemleri sonradan değiştirilemez veya artırılamaz.

Başvuru paketimi nasıl hazırlamalıyım?
Başvuru paketi bir orijinal ve bir kopya olmak üzere iki nüsha olarak hazırlanmalıdır. Sayfalar sırayla numaralandırılmalı ve istenen dokümanların kolay bulunabilmesi için dosya içerisinde ayraçlar kullanılmalıdır.

10. Çağrı döneminde kullanılacak Avro kuru sabit mi?
Evet, bu çağrı dönemi için tüm hesaplamalarda esas alınacak Avro kuru 1 Avro = 46,7776 TL olarak sabitlenmiştir.

Projem için hangi İş Planı formatını kullanmalıyım?
103 Tedbiri kapsamındaki başvurularda, uygun harcama tutarı ne olursa olsun sadece B2 İş Planı sunulması zorunludur. B1 veya B3 formatında sunulan planlar, projenin doğrudan reddedilmesine neden olabilir.

Tedarikçilerden teklif alırken nelere dikkat etmeliyim?
20.000 Avro üzerindeki alımlarda en az üç, altındaki alımlarda ise en az bir geçerli teklif alınmalıdır; yapım işlerinde ise tutara bakılmaksızın tek teklif yeterlidir. Teklifler KDV hariç fiyatlandırılmalı ve başvuru sahibi ile tedarikçiler arasında herhangi bir ekonomik veya ailevi çıkar ilişkisi bulunmamalıdır.

Projemin desteklenip desteklenmeyeceği neye göre belirleniyor?
Projeler sıralama kriterlerine göre puanlanır ve en yüksek puandan başlanarak ayrılan bütçe tükenene kadar destek verilir. Sıralama kriterlerinden yüksek puan almak, hibe desteği şansını doğrudan artırır.

Proje puanımı artırmak için hangi kriterler öne çıkıyor?
Daha önce IPARD desteği almamış olmak (20 puan), yatırımın deprem bölgesi veya yeni kapsama giren illerde yapılması (10 puan), kadın girişimci olmak (10 puan) ve projenin yenilenebilir enerji gibi çevreci unsurlar içermesi (15 puan) puanı artıran temel kriterlerdir.

“Yapay Koşul” ne anlama geliyor ve neden önemli?
Yapay koşul, haksız puan elde etmek için kurgulanan durumları ifade eder. Örneğin, daha önce destek almış bir işletmenin aynı adreste birinci derece yakını (eş, çocuk, kardeş vb.) adına yeni başvuru yapması yapay koşul sayılır ve bu durumda “ilk kez başvuran” kriterinden puan alınamaz.

Başvuru sahibi gerçek kişi ise yaş sınırı nedir?
IPARD desteklerine başvuran gerçek kişilerin veya tüzel kişiliği temsil eden yetkililerin başvuru tarihinde 18-65 yaş aralığında (65 yaşından gün almamış) olması şarttır.

Şahıs işletmeleri de hibe desteğinden yararlanabilir mi?
Evet, rehberde belirtildiği üzere KOBİ tanımına uyan tüzel kişilerle birlikte şahıs işletmeleri de (gerçek kişiler) 103 tedbiri kapsamında başvuruda bulunabilir. Önemli olan işletmenin KOBİ sınırları içinde olması ve KOSGEB’e kayıtlı olmasıdır.

Eşler aynı anda veya farklı zamanlarda 103 kapsamında destek alabilir mi?
IPARD III dönemi boyunca aynı hanede yaşayan kişilerin ve eşlerin alabileceği toplam uygun harcama tutarı 3.000.000 Avro ile sınırlandırılmıştır. Bu limit, hanenin toplam desteği olarak değerlendirilir.

Hizmet alımları için sözleşme öncesi ödeme yapılabilir mi?
Evet, bu konuda önemli bir istisna mevcuttur. İş planı hazırlığı, mimarlık ve mühendislik projeleri gibi hizmet alımları, TKDK ile sözleşme imzalanmadan önce de yapılabilir ve bu harcamalar uygun kabul edilir. Ancak yapım işleri ve makine alımları mutlaka sözleşme sonrasına bırakılmalıdır.

Projenin kârlılığı (NBD) neden bu kadar önemli?
Kurum, yatırımın hibe desteği bittikten sonra da kendi ayakları üzerinde durabilmesini ister. Projenin Net Bugünkü Değeri (NBD) sıfırdan büyük değilse, bu durum yatırımın kârlı olmadığını gösterir ve özellikle kapasite artışı içeren projelerin reddedilmesine neden olur.

103 Tedbiri kapsamında frigorifik araç (soğutmalı araç) alabilir miyim?
Hayır. IPARD III 10. Çağrı dönemi kurallarına göre frigorifik araçlar uygun harcama kapsamından çıkarılmıştır ve bu araçlar için hibe desteği verilmemektedir.

Yatırım tamamlandıktan sonra işletmeyi devredebilir miyim?
Hayır, yararlanıcıların yatırımın tamamlanıp son ödemenin alınmasından itibaren 5 yıl süresince yatırımlarını sürdürmeleri ve tesisin mülkiyetini korumaları zorunludur.

Bilgi ve başvuru desteği için bize ulaşın;

📞 0216 990 0 990
🌐 www.apsisdanismanlik.com
📩 [email protected]