Sağlık Hizmetleri Reklamlarında Cezai Yaptırımlar ve Yasal Dayanaklar

22 Eylül 2025

Sağlık sektörü, kamu sağlığını doğrudan etkileyen bir alan olduğundan reklam ve tanıtım faaliyetleri sıkı yasal düzenlemelere tabidir. Ticaret Bakanlığı Reklam Kurulu, her ay yayımladığı karar bültenlerinde mevzuata aykırı tanıtımları değerlendirerek reklam durdurma ve idari para cezaları gibi yaptırımlar uygular.

Bu yazıda, sağlık hizmetleri reklamlarında en çok cezaya sebep olan faaliyetleri, yasal dayanakları ve somut örnekleri inceleyeceğiz.

  1. Sağlık Hizmetlerinde Reklam Yasağı ve Cezaya Sebep Olan Faaliyetler
  2. İdari Para Cezalarına Dair Somut Örnekler
  3. Sağlık Hizmetlerinde Reklam Yasaklarının Yasal Dayanakları
  4. Sağlık Turizmi Faaliyetlerinde Reklam Yasakları
  5. Sonuç
  6. Sıkça Sorulan Sorular

Sağlık Hizmetlerinde Reklam Yasağı ve Cezaya Sebep Olan Faaliyetler

1. Yetkisiz Tıbbi İşlemlerin Tanıtımı

  • Ruhsatsız işletmelerde botoks, dolgu, mezoterapi, lazer, dermapen, karbon peeling gibi tabip yetkisinde olan işlemlerin tanıtımı.
  • Sağlık kuruluşu izlenimi yaratacak şekilde “güzellik merkezi” gibi ifadelerin kullanılması.
  • Yetkisiz ortamlarda hasta görselleri veya işlem sonuçlarının paylaşılması.

2. Ticari Görünüm ve Talep Yaratıcı Tanıtımlar

  • İndirimli fiyat, kampanya veya hediye gibi pazarlama ifadeleri.
  • Öncesi/sonrası hasta görüntüleri, ameliyat görüntüleri, hasta yorumları.
  • Abartılı başarı ve tecrübe iddiaları: “20.000 hayata dokunduk!”, “15.000 başarılı ameliyat” gibi.
  • “Ücretsiz muayene”, “tek adımda hayatınızı değiştirin” gibi talep oluşturan ifadeler.
  • Sponsorlu reklamlar veya sosyal medya yorumlarının açık bırakılması.

3. Yanlış veya Yanıltıcı Bilgilendirme

  • Ruhsatnamede kayıtlı olmayan isim kullanılması.
  • Sağlık turizmi yetkisi olmadan bu yönde izlenim verilmesi.
  • Var olmayan sağlık kuruluşları adına tanıtım yapılması.

İdari Para Cezalarına Dair Somut Örnekler

  • Aracı kuruluş yetkisine rağmen doğrudan sağlık hizmeti sunucusu gibi tanıtım yapılması, çok sayıda tedavi ve ameliyatın fiyatla duyurulması → 863.580 TL ceza + reklam durdurma
  • Ruhsatlı sağlık kuruluşu olmadan botoks, dermapen gibi tabip yetkisindeki işlemlerin sosyal medyada tanıtılması ve hasta görsellerinin paylaşılması → 550.059 TL ceza + reklam durdurma

Bu örnekler, ihlallerin yalnızca etik açıdan değil, mali açıdan da ciddi sonuçlara yol açabileceğini gösteriyor.

Sağlık Hizmetlerinde Reklam Yasaklarının Yasal Dayanakları

Sağlık sektöründe reklam kısıtlamaları geniş bir mevzuat ağına dayanmaktadır:

  • 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun
  • Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği
  • 1219 sayılı Tababet ve Şuabatı Sanatlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun
  • Tıbbi Deontoloji Nizamnamesi
  • Sağlık Hizmetlerinde Tanıtım ve Bilgilendirme Yönetmeliği
  • Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık Kuruluşları Yönetmeliği
  • Uluslararası Sağlık Turizmi ve Turistin Sağlığı Hakkında Yönetmelik
  • İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik
  • Gıda ve Kozmetik Mevzuatı (Gıda Etiketleme Yönetmeliği, Sağlık Beyanı Denetimi, Kozmetik Ürünler Yönetmeliği vb.)

Bu düzenlemelerin ortak amacı, sağlık hizmetlerinin ticari bir meta gibi sunulmasını engellemek ve hasta güvenliğini korumaktır.

Sağlık Turizmi Faaliyetlerinde Reklam Yasakları

Sağlık turizmi, uluslararası pazarlara açılan bir alan olsa da reklam kuralları değişmiyor.

  • Aracı kuruluşların kendini doğrudan tedavi sunucusu gibi göstermesi yasak.
  • Sağlık turizmi yetkisi olmadan tanıtım yapılması mevzuata aykırı.
  • Hasta görselleri, fiyat bilgileri ve abartılı ifadeler burada da cezaya yol açıyor.

💡 Ayrıca unutulmamalı: Bu yasaklar neticesinde uygulanabilen idari para cezaları, sağlık işletmelerinin kâr marjlarını ciddi biçimde olumsuz etkileyebilir. Sağlık turizmi reklamları için devletin sunduğu teşvik imkanları bulunurken, mevzuata aykırı reklamların getirdiği maddi külfet göz ardı edilmemelidir.

Sonuç

Sağlık hizmetlerinde reklam faaliyetleri, yalnızca ticari değil, aynı zamanda etik ve hukuki bir sorumluluk alanıdır. Yanıltıcı veya yetkisiz tanıtımlar, sadece hasta güvenliğini tehlikeye atmakla kalmaz, aynı zamanda yüksek idari para cezalarına da yol açar.

Sağlık kuruluşları ve sağlık turizmi işletmeleri için en doğru yaklaşım:

  • Etik kurallara bağlı kalmak,
  • Doğru ve dürüst bilgilendirme yapmak,
  • Mevzuata tam uyum sağlamak.

Bu, hem yasal risklerden korunmak hem de sektörde güvenilirliği sürdürmek için kritik önemdedir.

Sıkça Sorulan Sorular

1. Sağlık kuruluşları hangi tür tanıtımları yapamaz?
İndirimli fiyat kampanyaları, hasta görselleri, teşekkür ilanları, abartılı başarı iddiaları ve talep oluşturan ifadeler yasaktır.

2. Yetkisiz kişiler tarafından tıbbi işlemlerin tanıtımı neden yasaktır?
Halk sağlığını tehlikeye attığı, yanıltıcı olduğu ve tabip yetkisinde olan işlemlerin kötüye kullanılmasına yol açtığı için.

3. Sağlık turizmi tanıtımlarında nelere dikkat edilmelidir?
Aracı kuruluşlar kendini sağlık hizmeti sunucusu gibi tanıtamaz. Sağlık turizmi yetkisi olmadan yapılan tanıtımlar cezaya tabidir.

4. Yanıltıcı reklam örnekleri nelerdir?
Ruhsatnamede olmayan isim kullanımı, var olmayan klinik adıyla reklam, yetkisiz sağlık turizmi izlenimi verme.

5. Reklam yasaklarının yasal dayanakları nelerdir?
6502 sayılı Kanun, Ticari Reklam Yönetmeliği, Tababet Kanunu, Tıbbi Deontoloji Nizamnamesi ve Sağlık Hizmetlerinde Tanıtım Yönetmeliği başlıca kaynaklardır.

6. Güzellik salonları hangi ifadeleri kullanamaz?
“Güzellik merkezi” gibi sağlık hizmeti çağrıştıran unvanlar kullanamaz, tıbbi işlem tanıtımı yapamaz.

7. Gıda ve kozmetik ürünlerinde sağlık iddiaları nasıl sınırlandırılır?
Sadece mevzuatla izin verilen ifadeler kullanılabilir; kozmetik ürünler “tedavi edici” iddiasında bulunamaz.

8. Mevzuata aykırı reklamların yaptırımları nelerdir?
Reklamları durdurma ve idari para cezası. Kamu sağlığını bozucu nitelikteki ihlallerde cezalar çok yüksek seviyelere çıkabilir.