1. Bölge Yatırım Teşvikleri

1. Bölge Yatırım Teşvikleri (2025 Güncel Rehber)

Türkiye’nin yatırım teşvik sistemi, illeri gelişmişlik düzeyine göre altı bölgeye ayırarak bölgesel kalkınmayı desteklemektedir. Bu sistemde İstanbul, Ankara, İzmir gibi gelişmiş iller 1. Bölge olarak sınıflandırılır. Bu yazıda, 1. Bölge’de yatırım yapacak firmalar için sunulan teşvik unsurları, başvuru süreçleri ve dikkat edilmesi gereken noktalar detaylı olarak ele alınmaktadır.

İçindekiler

• 1. Bölge Nedir?
• 1. Bölgeye Özgü Yatırım Teşvik Unsurları
• Hangi Yatırımlar Teşvik Edilir?
• Yatırım Teşvik Belgesi Başvurusu
• 1. Bölge Teşviklerinin Sınırlamaları
• Sonuç

1. Bölge Nedir?

Yatırım teşvik sisteminde 1. Bölge, Türkiye’nin sosyo-ekonomik açıdan en gelişmiş illerini kapsar. Bu illerde genel olarak güçlü altyapı, geniş pazarlara yakınlık, nitelikli işgücü gibi avantajlar bulunduğundan teşvik unsurları diğer bölgelere göre daha sınırlıdır.

1. Bölgeye Dahil İller (2025)

• İstanbul
• Ankara
• İzmir
• Bursa
• Kocaeli
• Antalya
• Eskişehir
• Muğla

1. Bölgeye Özgü Yatırım Teşvik Unsurları

1. Bölge'de yatırım yapan işletmeler aşağıdaki teşvik unsurlarından yararlanabilir:

• KDV İstisnası: Yatırım sürecinde alınacak makine ve teçhizat için KDV muafiyeti uygulanır.
• Gümrük Vergisi Muafiyeti: Yurt dışından ithal edilen yatırım mallarında gümrük vergisi alınmaz.
• Vergi İndirimi: Kurumlar vergisinde %15'e kadar indirim uygulanabilir (bölgesel destek kapsamında).
• Yatırım Yeri Tahsisi: Kamu arazilerinde yer tahsisi imkânı (proje bazlı değerlendirilir).
• Faiz/Kâr Payı Desteği (Seçilmiş sektörlerde): Sınırlı koşullarla uygulanabilir.

Hangi Yatırımlar Teşvik Edilir?

1. Bölge’de aşağıdaki sektörlerde yapılacak yatırımlar, asgari tutar şartı sağlanıyorsa desteklenir:

• Yüksek teknolojili üretim (savunma, elektronik, tıbbi cihaz)
• Ar-Ge ve inovasyon yatırımları
• İhracata yönelik imalat sanayi yatırımları
• Eğitim ve sağlık yatırımları (belirli koşullarda)
• Turizm yatırımları (belirli bölgelerde)

Asgari yatırım tutarı sektöre ve faaliyete göre değişmekle birlikte genellikle 10 milyon TL ve üzeri yatırımlar destek kapsamındadır.

Yatırım Teşvik Belgesi Başvurusu

Teşvikten yararlanmak için Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’na Yatırım Teşvik Belgesi başvurusunda bulunulmalıdır.

Başvuru Süreci

1. Teşvik sistemi (e-TUYS) üzerinden kullanıcı kaydı yapılır.
2. Yatırım konusu, tutar, süresi ve harcamalar belirlenir.
3. Gerekli belgeler (faaliyet belgesi, imza sirküsü, fizibilite vb.) yüklenir.
4. İlgili bölge müdürlüğü değerlendirme yapar, uygun görülürse belge verilir.

Belge alındıktan sonra yatırım süreci boyunca tüm harcamalar belgeye uygun olarak yapılmalı ve belgeler saklanmalıdır.

1. Bölge Teşviklerinin Sınırlamaları

• Sosyal güvenlik primi işveren desteği gibi bazı teşvikler 1. Bölge'de uygulanmaz.
• Vergi indirimi oranı sınırlıdır, destek süresi daha kısadır.
• İstihdam teşvikleri, bölgesel kalkınma açısından öncelikli illerde daha avantajlıdır.
• Yatırım tutarı yüksek olmayan projelere teşvik verilmez.

Bu nedenle yatırımın niteliği, sektörü ve ölçeği çok önemlidir.

Sonuç

1. Bölge, Türkiye'nin ekonomik ve ticari merkezlerinin yer aldığı bir bölge olduğu için teşvik oranları daha sınırlıdır. Ancak yine de KDV istisnası, gümrük muafiyeti ve vergi indirimi gibi önemli avantajlar sunulmaktadır. Bu desteklerden yararlanabilmek için iyi planlanmış bir yatırım projesi ve doğru başvuru süreci büyük önem taşır. Özellikle ihracata yönelik yüksek katma değerli yatırımlarda 1. Bölge teşvikleri stratejik katkı sağlayabilir.